De reactie van het college was toen “we herkennen ons niet in het beeld wat er geschetst wordt”
MISSTANDEN
Een dergelijk bericht kwam
als een mokerslag binnen bij onder andere de medewerkers van de opvang. Zij
liepen immers al langer tegen problemen aan, maar er werd van hogerop al eerder
niet naar ze geluisterd, laat staan dat er iets met de problemen gedaan werd. Er
was stille hoop dat er middels de schriftelijke vragen van de VVD nu wel naar
ze geluisterd werd. Helaas was dat niet het geval en kregen ze het gevoel als
leugenaars, fantasten weggezet te worden door het stadsbestuur. Dit terwijl zij
wel iedere dag met volle overgave op die werkvloer te vinden waren en als geen
ander wisten wat er zich hier dagelijks afspeelde.
Consequentie van dit alles was dat medewerkers vanaf dat moment hun mond hielden over de misstanden omdat ze bang zijn hun baan te verliezen. Feitelijk zijn ze monddood gemaakt. Het gevaar van verdere escalatie ligt dan op de loer.
Medio juli van dit jaar is het dan al zover en zijn het een paar bewoners van de vluchtelingenopvang die misstanden aan de kaak stellen. Ditmaal onder andere via de coalitie- en oppositiepartijen in de gemeenteraad en via het Eindhovens Dagblad. Weer is de eerste reactie van het college dat ze zich niet herkennen in het geschetste beeld, terwijl dit het zoveelste signaal is, dat er wel degelijk iets goed fout zit in de wijze waarop wij deze kwetsbare groep opvangen. In tegenstelling tot de oppositiepartijen zijn vooral de linkse coalitiepartijen vervolgens in geen wegen of velden te bekennen. Deze coalitiepartijen geven in het op 12 oktober jl. gevoerde debat wel aan, dat het jammer is dat het verhaal zo in de media is terecht gekomen.
EINDHOVENS DAGBLAD
Maar hoeveel signalen wil je
hebben, voordat er iemand in actie komt? Het was een noodkreet en mede dankzij
de onderzoeksjournalisten van het Eindhovens Dagblad en de fracties van de VVD,
Helder Helmond en CDA is er wel wat beweging in dit dossier gekomen, al blijft
het helaas nog steeds minimaal. Bijzonder teleurstellend dat vooral linkse
coalitiepartijen het hierin weer laten afweten.
In een krantenartikel van het ED van 5 augustus jl. geeft burgemeester Blanksma en regiomanager Vulders van Vluchtelingenwerk de volgende verklaring af:
Ik citeer: ,, er zijn gemeenten die overlastgevers gewoon op straat zetten”, zegt Vulders. Helmond doet dat niet, aldus Blanksma: ,, Ik kom mijn zorgplicht na en bied altijd een alternatief aan” Het is aan de persoon in kwestie om daar “ja” of “nee” op te zeggen.
Hoe haaks staat deze
uitspraak, op hetgeen toch gebeurd is! In het geval van de uitgezette Oekraïense
vluchtelingen was dat alternatief er namelijk niet! Tenminste… niet vrijwillig.
De personen in kwestie konden helemaal geen Ja of Nee zeggen! Ze
werden zonder pardon gedwongen met spoed uit de opvanglocatie aan de
Nachtegaallaan gezet. Een nieuwe locatie werd in eerste instantie gevonden in
Lelystad, Chaam en Eindhoven.
RICHTLIJNEN
Met betrekking tot de
vluchtelingenopvanglocaties, zijn er duidelijke richtlijnen waar gemeenten zich
aan hebben te houden.
Artikel 9 van de Regeling
opvang ontheemden Oekraine stelt bijvoorbeeld dat de burgemeester de
bevoegdheid heeft om een bewoner over te plaatsen naar andere opvangvoorziening
in dezelfde gemeente. Verplaatsing naar een locatie buiten de gemeente hoort
hier niet bij, in tegenstelling wat nu wel gebeurd is.
Ook de Algemene wet bestuursrecht is hierover duidelijk. Bij het beperken of intrekken van verstrekkingen moet dit besluit onder andere voldoen aan de vereisten van motivering, dossieropbouw, zorgvuldigheid, proportionaliteit en hoor en wederhoor. Ook aan deze voorwaarden is niet voldaan.
SPOED
Van een spoedeisend karakter
waarmee de uitzetting heeft plaatsgevonden, kan dan al helemaal geen sprake
zijn. Immers op 5 september jl. zou er al een eerste onvolwaardige conceptrapportage/advies
van Vluchtelingenwerk hebben gelegen. Toch duurt het vervolgens weer enkele
weken voordat de burgemeester het besluit neemt om de klagende families met
jonge kinderen “met spoed” uit de vluchtelingenopvang te verbannen. Vanwaar
opeens die spoed in het kader van de veiligheid? Tot op heden is daar nog
steeds geen antwoord op gekomen.
Vluchtelingenwerk Nederland heeft bevestigd dat er fouten door hen gemaakt zijn en heeft daarvoor ook haar excuses gemaakt. In het debat gaf de burgemeester nadrukkelijk aan deze excuses te hebben geaccepteerd. Op de vraag aan de burgemeester;,, wat zou u anders hebben gedaan, als u het opnieuw kon doen?’’ kregen wij als antwoord dat de burgemeester wellicht vluchtelingenwerk eerder had ingeschakeld. Excuses dat er bij de besluitvorming van de burgemeester iets verkeerd was gegaan, kregen we, ook na enig aandringen, niet.
Het is duidelijk dat de nu uitgezette gezinnen als voorbeeld dienen voor de andere opgevangen vluchtelingen. Kritiek wordt niet geduld en wordt meteen bestraft.
TOEZEGGINGEN BURGEMEESTER
De burgemeester heeft in het
debat aangegeven voor de uitgezette vluchtelingen alsnog een opvanglocatie in
de directe omgeving te zoeken in samenspraak met de verantwoordelijk
staatssecretaris.
Ook gaat de burgemeester een
freelance kwartiermaker asiel en migratie aanstellen. Bijzonder aan deze
toezegging is dan wel weer dat de vacature voor deze functie al vanaf 9
september 2023 openstaat.
Daarnaast laat de burgemeester een klanttevredenheidsonderzoek uitvoeren onder de bewoners van de vluchtelingenopvanglocatie. Kanttekening daarbij is wel dat de kritische en uitgezette bewoners hier niet aan deel mogen nemen. De toegevoegde waarde van een dergelijk onderzoek ontgaat ons dan ook compleet omdat daarmee geen getrouw beeld van de werkelijkheid geschapen kan worden. Hoe goed deze intenties ook zijn, het resultaat zal zijn, dat vluchtelingen voortaan wel 2 keer nadenken alvorens ze een kritisch geluid laten horen. De vrees zal er vanaf nu altijd zo zijn, dat zij bij een dergelijk geluid de volgende slachtoffers van mogelijke uitzetting kunnen zijn. Het vertrouwen is compleet verdwenen en het zal een hele klus worden om dit te herstellen.
Het gebeurde eerder met onder andere de medewerkers, het gebeurt nu weer met de bewoners. Iedereen gaat voortaan zwijgen, met alle mogelijke vervelende gevolgen voor de toekomst. Het is duidelijk dat het duidelijk schort aan de bescherming van klokkenluiders!
Ik vind dit een zeer zorgelijke ontwikkeling omdat daarmee misstanden nog makkelijker en heftiger kunnen escaleren. Met alle mogelijke vervelende gevolgen van dien.
GEEN ONAFHANKELIJK ONDERZOEK
Wij hadden als partij graag
gezien dat er een onafhankelijk extern onderzoek gedaan zou worden naar de mogelijke
misstanden in de vluchtelingenopvang. Op basis daarvan met een mogelijk
verbeterplan gekomen kunnen worden wat in
het belang is van het welzijn van onze Oekraïense vluchtelingen.
De fracties van VVD, Helder Helmond en CDA hadden daarvoor een motie voorbereid. Deze is uiteindelijk niet in stemming gebracht omdat met name de linkse coalitie dit idee niet zag zitten. Bijzonder jammer dat de burgemeester de motie ook niet heeft willen omarmen.
Het spreekt voor zich dat wij dit dossier kritisch zullen blijven volgen!
Fractielid
VVD Helmond