VVD: Reactie op de voorjaarsnota 2024

Hieronder leest u de spreektekst die door onze fractievoorzitter werd gebruikt tijdens de behandeling van de voorjaarsnoto 2024

Geachte voorzitter, collegeleden, raadsleden en betrokken burgers hier en thuis,

Deze voorjaarsnota zit vol mooie woorden, maar schiet tekort op cruciale punten. De onzekerheid die het college creëert, maakt het voor ons erg moeilijk om een weloverwogen oordeel te vellen. De grootste problemen liggen niet eens bij de financiële middelen, maar bij de beperkte ambtelijke capaciteit om beleid effectief uit te voeren. Een concreet voorbeeld: de achterstand aan investeringen per 1 januari 2024 bedroeg 162 miljoen. Gemiddeld krijgen we als organisatie maximaal 25 miljoen per jaar aan investeringen weggezet. Durf te kiezen is ons motto, maar wanneer gaat het college ons die keuzes voorleggen?


Financieel Beleid en Begroting

De voorjaarsnota schetst een donker financieel toekomstbeeld vanaf 2026. Helmond dreigt in financieel zwaar weer te belanden met oplopende tekorten die om bezuinigingen vragen. Deze situatie is volgens ons mede te wijten aan de forse uitgaven van het huidige college. We rijden op een ravijn af en in plaats van te remmen en de koers te wijzigen, lijkt het college vol gas te geven. Waarom is er nog steeds niet ingegrepen? Waarom legt dit stadsbestuur de echte bezuinigingsopgave op het bordje van een toekomstig college?

Organisatie en Bestuur

De oprichting van de Newsroom zou wijkgericht werken moeten versterken. Maar hoe werkt dit precies en wat zijn de kosten? En hoe blijven inwoners betrokken? Geef nu eindelijk eens prioriteit aan laaghangend fruit, zoals de unaniem door de raad aangenomen VVD-motie over dienstverlening per wijk. Voer de bestaande plannen eerst uit alvorens met dure nieuwe plannen te komen! 

Brede Welvaart en Duurzaamheid

Brede welvaart wordt terecht gepresenteerd als het fundament onder het beleid van het college. Onze vraag is wel: welke concreet meetbare resultaten zijn er geboekt?

Ook wij steunen de doelstelling om de tweedeling tegen te gaan. Maar volgens ons bereik je dit niet door de norm voor sociale voorzieningen steeds verder op te rekken. Er dient maatwerk te zijn waarbij de leuze ‘werken moet lonen’ cruciaal is. Of zoals een oud VVD’er het eens zei: geef de mensen een hengel, geen vis! Met het versterken van de sociale basis en preventie worden inwoners minder afhankelijk van professionele hulp. Daarbij is het logisch dat bij het nieuwe beleidsplan ‘Armoede en Schulden’ meer de focus komt te liggen op voorkoming, vroeg-signalering, extra begeleiding door ervaringsdeskundigen (bij of na een schuldhulpregeling) en financiële educatie. Wij kijken dan ook uit naar dit nieuwe beleidsplan!

Het streven naar klimaatneutraliteit in 2035 is ambitieus. We kunnen deze energietransitie faciliteren, maar dat betekent niet dat wijken per se moeten worden aangesloten op het warmtenet enkel voor gunstige indicatoren. We moeten luisteren naar alternatieven die gunstig zijn voor inwoners. Waarom wordt er trouwens nog gezocht naar locaties voor zonne-energie, als de landelijke overheid geen toestemming geeft voor dergelijke parken? Bij de netverzwaring en het efficiënter gebruik van het bestaande stroomnet in Helmond (via bijvoorbeeld piekscheren), zou het college een leidende rol moeten nemen om de noodzakelijke procedures zoveel mogelijk te versnellen. Hoe gaat het college dit aanpakken?

Veiligheid en Leefbaarheid

De cijfers liegen niet: vernielingen in 2023 zijn fors toegenomen (57% in Stiphout, 89% in Brandevoort, 134% in Brouwhuis, 167% in Warande). Wat doet het college om deze problemen aan te pakken?

De opgaven rondom vluchtelingen en migranten zijn groot, dat begrijpen wij. Wat wij niet begrijpen, is dat u de organisatorische structurele inbedding hiervan gaat verkennen. De gemeenteraad is nooit akkoord gegaan met een permanente vluchtelingenopvang. Het lijkt logischer om eerst een voorstel aan de raad voor te leggen voor langdurige opvang, inclusief financiële dekking. Dus: eerst een plan, dan pas structurele financiering! 

Woningbouw en Infrastructuur

De woningbouwplannen zijn ambitieus, met een doel van 1.000 nieuwe woningen per jaar (sinds 2000 groeide dit aantal gemiddeld met 474 per jaar). Maar hoe realistisch is dit gezien de bouwsector die overspoeld wordt met regelgeving, stijgende kosten, een tekort aan arbeidskrachten en woningbouwcoöperaties die in de toekomst onvoldoende geld hebben om nieuwe woningen te bouwen? 

Centrum

We hebben een prachtig stadscentrum, maar waar zijn de klanten? Het winkelcentrum heeft de laatste tien jaar een metamorfose ondergaan, maar de leegstand is met 17,5% extreem groot. Bezoekersaantallen zijn (tegen de landelijke trend in) de eerste maanden van dit jaar verder gedaald. Het autoluwe beleid van Helmond lijkt een factor van betekenis te zijn. Het 'Platform Binnenstad Management' concludeert namelijk dat autoluw beleid in kleinere steden tot minder retailomzet leidt. Autoluw maakt blijkbaar winkelschuw! Dit beleid is een speerpunt van het huidige college, maar wij maken ons gezien de cijfers grote zorgen. (motie; stimulering..,  zie bijlage. Deze werd unaniem aangenomen)

Ook over het tempo rond de afsluiting van de Kanaaldijk hebben wij zorgen. Zijn er al onderzoeken over de verkeersstromen gestart? Is er een participatietraject met de bewoners opgezet, inclusief de inwoners op de omleidingsroutes? Kan de wethouder een deel van onze zorgen en die van de ‘Initiatiefgroep Julianalaan Autoluw’ wegnemen? 

Economische Visies en Uitvoeringskracht

Wij ondersteunen de intentie om samen met ondernemers een visie en ontwikkelkader voor bedrijventerreinen te ontwikkelen. Maar we moeten waken dat we niet in visies blijven hangen. Het gaat om uitvoeren. Wat is er al gerealiseerd uit de economische- en detailhandelsvisies?

De ontwikkeling van bedrijventerrein Varenschut-Noord en de campusorganisatie voor de Automotive Campus stokken. Ook hier is het tijd om minder te praten en meer te doen. Hopelijk kan de wethouder toezeggen dat we uiterlijk in 2025 de eerste kavels kunnen uitgeven bij Varenschut Noord. 

De Campus

Het is bijna drie jaar geleden dat de privatisering on hold werd gezet, en sindsdien zijn er weinig concrete stappen genomen om de Automotive Campus verder te brengen. Er wordt een nieuwe campusorganisatie als publiek-private samenwerking voorzien. Wij hopen dat het college hierbij leert van eerdere samenwerkingen zoals Blink en Glasvezel Helmond. Publieke belangen moeten goed geborgd zijn; anders moet de gemeente niet meedoen. De wethouder zegt dat er interesse is van bedrijven om zich op de campus te vestigen. Waaruit blijkt dat? Hoeveel nieuwe bedrijven hebben zich het afgelopen jaar gevestigd of hebben plannen om dit of volgend jaar te doen? Zijn er al kavels verkocht?

Regionale samenwerking

In de voorjaarsnota wordt regionale samenwerking vaak genoemd. Bij de voorbereiding van de begrotingen voor 2026 moet goed gekeken worden naar mogelijke taakstellingen en kerntakendiscussies. Wij vinden dat gemeentelijke belastingen niet mogen worden verhoogd of voorzieningen worden afgeschaald om gemeenschappelijke regelingen te behouden. Wij roepen het college op hier integraal naar te kijken, af te stemmen met andere colleges in de regio en de raad voor maart/april volgend jaar te informeren over de uitkomsten.

Sportclubs

We lezen in de voorjaarsnota dat u op basis van een quickscan naar de toekomstbestendigheid van de huidige sport- en beweegvoorzieningen actief aan de slag gaat met RKSV Mierlo-Hout, Polaris en HC Helmond. Wat bedoelt u hiermee? In welke oplossingsrichting denkt u? En aan welke realisatietermijnen moeten we denken? Eerdere projecten zoals HC Helmond (waarvoor al geld was gereserveerd) verdienen volgens ons prioriteit en snelle actie.

Tijdens de podiumbijeenkomst constateerden we dat beweegarmoede, ook in Helmond, een groot probleem aan het worden is. Waarom is in deze nota niet een aanzet gegeven om deze uitdaging integraal aan te pakken, zodat we onze doelstelling in 2040 (75% voldoet aan beweegnorm) kunnen behalen? (motie; urban.., zie bijlage. Deze motie is aangehouden en zal later in het jaar opnieuw worden ingebracht)

 Dierenwelzijn

“Dierenwelzijn krijgt de komende jaren de aandacht die het verdient," aldus het ambitieakkoord. Maar het blijft vooral bij mooie woorden. Met nog maar anderhalf jaar te gaan, wordt in de voorjaarsnota met geen woord hierover gerept. Heeft het college hier WEL ‘durven kiezen’ en misschien plannen geschrapt?

Conclusie

Keuzes maken is belangrijker dan ooit. In de voorjaarsnota lezen we dat dit college haar ambities echter niet wil afschalen, ondanks een gebrek aan uitvoeringskracht en de financiële uitdagingen die op ons afkomen. Wij hadden graag een meer daadkrachtig en realistischer college gezien. Een college dat durft te zeggen: we gaan onze plannen bijstellen omdat we deze vanwege allerlei factoren helaas niet kunnen realiseren. Dat zou pas dapper, eerlijk en moedig zijn. Het lijkt nu meer op de spreekwoordelijke struisvogel die ‘de kop in het zand steekt’ en de problemen dus doorschuift naar een volgend college.

Tot zover onze bijdrage. Theo Manders Fractievoorzitter VVD Helmond