Reactie op de meerjarenbegroting 2025-2028.

In de bespreking van de meerjarenbegroting 2025-2028 heeft onze fractievoorzitter Theo Manders waardering uitgesproken voor de concrete keuzes van het college, zoals investeringen in sportaccommodaties en onderwijshuisvesting. Tegelijkertijd heerst er zorg over de oplopende financiële druk op onze burgers, een tikkende tijdbom in het sociaal domein en stagnerende woningbouwambities. De VVD Helmond roept op tot een beleidspauze om onze bestaande plannen écht tot uitvoer te brengen. Ook dringen wij aan op een heroverweging van het financieel beleid, waarbij lastenverzwaringen voor onze inwoners worden beperkt. Daarnaast dienen we meerdere moties in om aandacht te vragen voor de kwaliteit van onze ambtelijke organisatie en om te zorgen voor concrete resultaten op het gebied van veiligheid, speelvoorzieningen en meer. Hieronder kunt u onze volledige bijdrage lezen.

© Theo Manders

Geachte voorzitter,

Allereerst wil onze fractie alle ambtenaren bedanken voor hun inspanningen bij het beantwoorden van de vele vragen die we gesteld hebben om meer duidelijkheid te krijgen. We willen ook opmerken dat de opmaak van de begroting duidelijk is verbeterd.

Bij de voorjaarsnota waren we als VVD-fractie nog redelijk optimistisch over de uitgangspunten voor de aanstaande begroting. Helaas is dit optimisme bij de uiteindelijke meerjarenbegroting 2025-2028 deels omgeslagen in bezorgdheid.

Onze fractie is blij dat het college middelen heeft gereserveerd voor de noodzakelijke vernieuwing van de sportaccommodaties van Hockeyclub Helmond en RKSV Mierlo-Hout. Ook waarderen wij het besluit om meer regie te nemen via een actieve grondpolitiek en de keuze om Brainport Smart District los te laten. We ondersteunen de focus op een meer realistisch nieuw Brandevoort, dat inclusief voorzieningen aansluit bij de bestaande architectuur, van harte. Verder zijn we positief over de substantiële investeringen in onderwijshuisvesting. Trots zijn we ook dat het eerste Helmondse Burgerberaad in aantocht is.

Ondanks deze positieve ontwikkelingen, blijven onze zorgen groot.
In de reactie op de voorjaarsnota gaven we al aan dat de achterstand aan investeringen per 1 januari 2024 162 miljoen bedroeg en dat we als organisatie maar maximaal 25 miljoen per jaar aan investeringen kunnen wegzetten! Vandaar ons pleidooi: "Stop met nieuwe plannen, focus op het uitvoeren van de bestaande plannen, daarom pleiten we voor een tweejarige 'beleidspauze”  
Een beleidspauze is geen stilstand, maar een noodzakelijke adempauze om bestaande plannen eindelijk tot uitvoering te brengen.

De programmabegroting roept daarnaast vraagtekens op bij keuzes die volgens ons te veel op de schouders van de Helmondse burger worden afgewenteld.
We bespreken hier kort de 4 belangrijkste punten!

1.     Een dure rekening voor de Helmondse burger

Het is zonneklaar dat deze begroting een duidelijke rood-groene signatuur heeft. Het college kiest ervoor huiseigenaren en autobezitters in Helmond te belasten om gaten in de begroting te dichten. Terwijl veel huishoudens en ondernemers het al moeilijk hebben, kiest dit college ervoor om parkeertarieven met 9% en de OZB met 11% te verhogen. "De lasten stapelen zich op als bakstenen, maar de Helmondse burgers mogen niet de fundering zijn van zwak financieel beleid."

Onze fractie waarschuwde eerder al voor financieel zwaar weer en drong aan op een zuiniger beleid. Deze begroting bewijst echter dat het college de koers niet heeft bijgesteld. De extra lasten worden simpelweg doorgeschoven naar onze inwoners – een keuze die voor ons onbegrijpelijk is. Het ED meldt dat wethouder De Kort ‘hoopt’ op extra steun van het Rijk.
Voorzitter, “hoop is geen beleid, het is de voorbode van uitgestelde teleurstelling.

Om die reden komen wij met een Motie Analyse Bezuinigingsopties Gemeenschappelijke Regelingen en de Motie Parkeren Blauwe zone.

2.     Het sociaal domein: een tikkende tijdbom

De kosten binnen het sociaal domein rijzen de pan uit, en er is vaak weinig zicht op de effectiviteit van de vele projecten. Dit college lijkt geen adequaat antwoord te hebben op deze uitdaging en stelt voor om de indexering op 0% te zetten.
Dit voelt als een typisch 'kaasschaaf'-beleid, dat misschien op korte termijn werkt, maar structureel niets oplost. We zouden dus keuzes moeten maken op basis van wat werkt!  Vandaar o.a. onze motie: Verplichte Implementatie van SMART-geformuleerde KPI's in Beleidsdocumenten.

Ook het plan om tekorten in het ene domein te dekken met middelen uit een ander domein (wat notabene ingaat tegen onze eigen financiële verordening) roept vragen op: waarom pakt het college de oorzaak niet aan in plaats van telkens nieuwe gaten te vullen?
Het is alsof je geld tekortkomt voor vakantie en dat geld weghaalt bij het het onderhoud van je huis en auto. “Voor nu lijkt even de zon te schijnen, maar op de lange termijn betalen de Helmonders hiervoor de rekening.” Motie Handhaving uitgangspunten financiële verordening m.b.t. tekorten binnen de verschillende domeinen.

3.     Woningbouw: stilstand en een mismatch met de markt?

Voor 2023 had het college nog hoge ambities met 900 nieuwe woningen. Maar voor dit jaar zou de teller blijven steken op 400 (of we dat halen is nog maar zeer de vraag), en voor 2025 worden slechts 200 woningen verwacht. Helmond presenteert zich als een stad met grote bouwambities, maar de realiteit blijft achter. Wij en een aantal andere oppositiepartijen gaven afgelopen jaar al aan dat de bouwambities tegen beter weten in veel te hoog gegrepen waren.
We zien nu inderdaad dat plannen, onder andere door te ver doorgeschoten regelgeving en ellenlange procedures, zelfs gestopt worden! Bouwondernemers haken af... is het dan niet de hoogste tijd voor een herbezinning van de ingeslagen weg?

Makelaars melden wel honderden reacties op elke vrijesectorwoning die op de markt komt, een teken dat de behoefte aan dit soort woningen heel groot is. Of willen we dat de jonge Helmondse gezinnen hun droomhuis met tuintje en auto voor de deur in de toekomst in Deurne gaan zoeken? Is de vraag naar kleine appartementen echt zo groot als de plannen ons doen geloven, bouwen we hier niet voor toekomstige leegstand? 

“Van slimme stad naar slimme keuzes: zonder focus verliezen we ons in onrealistische ambities.”
Maar wat dat betreft roep het fonds van 10 miljoen euro voor meer focus op de woningbouw wel veel vragen op. Vooral door het ontbreken van een duidelijk plan. Er worden beloften gedaan, maar de concrete uitwerking ontbreekt.
Het argument dat dit fonds mogelijk is omdat we een goede weerstandsratio hebben, houdt naar onze mening geen stand; met datzelfde argument zou elke uitgave gerechtvaardigd kunnen worden. Bovendien verminderen geoormerkte gelden in zo'n fonds de noodzakelijke flexibiliteit van de begroting – ‘flexibiliteit die we de komende tijd juist hard nodig zullen hebben gezien het naderende 'ravijnjaar'.

4. Bezuinigingen en verlies aan ambtelijke kwaliteit

Onze fractie maakt zich grote zorgen over de bezuinigingen op het personeelsbestand. Door het vertrek van ervaring en kennis dreigt een verdere onderbezetting, wat leidt tot een verlies van kwaliteit en snelheid in de dienstverlening. We zien bijvoorbeeld nu al een aanzienlijke stijging van te laat behandelde bezwaarschriften. Gezien de vele ambities die er nu zijn, is dit een zeer ongewenste ontwikkeling. In plaats van de ambities te beperken of te investeren in versterking van het ambtelijke apparaat, kiest het college voor een bezuiniging van 2,6 miljoen euro op het personeel, verpakt als 'structurele taakstelling'. ‘Het college heeft te grootse, en niet realistische ambities en snijdt zichzelf verder in de vingers door op medewerkers te korten.’
Het lijkt erop dat raadsvragen niet eens meer tijdig en volledig kunnen worden beantwoord, terwijl het college zich in stilzwijgen hult.

Samenvattend wil de Helmondse VVD onze zorgen benadrukken over: de extra financiële lasten die de burgers opgelegd krijgen, de stijgende kosten en het ontbreken van heldere keuzes in het sociaal domein, en een gebrek aan uitvoerbare woningbouwambities.  De VVD-fractie pleit voor een beleidspauze om bestaande plannen te realiseren en uitstel van nieuwe plannen.  Daarnaast hebben we kritiek op de bezuinigingen op het ambtelijk personeel, wat leidt tot kwaliteitsverlies in de dienstverlening.


Tot slot (zie ook de bijlage) wil de VVD fractie (naast eerder genoemde) nog de volgende moties en amendementen indienen:


Amendement; Urban, geen woorden maar daden.
Motie Uitvoeringsprogramma veiligheid.
Motie Bladkorven.
Motie Burgerinitiatief speelvoorziening Heebergsvoort.
Motie Realisatie van eeuwigdurende grafrust zonder geloofsgebonden beperking.
In de tekst genoemde moties:
Motie Bezuiniging Gemeenschappelijke Regelingen
Motie Handhaving uitgangspunten financiële verordening m.b.t. tekorten binnen de verschillende domeinen. Uitgangspunt financiële verordening!
Motie: Verplichte Implementatie van SMART-geformuleerde KPI's in beleidsdocumenten.
Motie Parkeren Blauwe zone.