OPINIE
Een van
de belangrijkste aspecten rondom Brainport Smart District (BSD) in Helmond is nooit
benoemd en toch zo belangrijk! Namelijk dat op de plek waar BSD is ingetekend,
was voorheen het plan om ‘De Marke’ te realiseren. De Marke zou het leisure en horecahart
van de wijk Brandevoort worden. Met ruimte voor een sauna en sportschool, cafés,
restaurants, een hotel en bed & breakfast. En wat is er dan mis met BSD
hoor ik u zeggen? Horeca krijgt geen prominente rol in het huidige plan in
vergelijking tot duurzaamheid, vergroening en deelvoorzieningen.
Masterplan
‘De Veste’
fungeert als detailhandelhart met winkels en pleinen. Dat deel in het Helmondse
Brandevoort is gerealiseerd, maar ‘de nood is hoog’ geven de winkeliers te
kennen toen ik bij de Dag van de Ondernemer bij hen langsging. Ze geven aan dat
ze de aanloop van mensen enorm missen. Men rijdt in de auto van parkeergarage
naar parkeergarage zonder de pleinen op te gaan om langs de winkels te lopen.
Juist een verbinding van horeca en winkels zou het centrum doen bruisen, maar
al sinds 2006 liggen de plannen voor De Marke met het Masterplan Brandevoort II
in de lade. De ondernemers bruisen van ideeën, maar tot op heden zijn vrijwel alle
plannen voor meer terrassen in De Veste en uitbreiding van horeca tegengehouden
door de gemeente. Ook is er regelmatig leegstand. “Als ik had geweten dat het zo hard te halen is in Brandevoort, had ik
hier nooit mijn zaak gevestigd”, aldus een ondernemer.
Leisure en horeca
Brandevoort
is wat betreft inwoners nu al vrijwel net zo groot of zelfs groter dan Mierlo,
Sint-Oedenrode of Gemert. Beeldt u zich in dat bijvoorbeeld Mierlo de helft
groter wordt, inclusief een tweede centrum. Dan heeft u de schaal te pakken van
BSD. En beeldt u zich nu eens in dat er in dat hele dorp slechts één klein
restaurant is en geen café, hotel of iets dergelijks. Brandevoort is een
woonwijk, maar het moet meer zijn dan alleen wonen. En daar is leisure en horeca
voor nodig zodat het levendig wordt en bijdraagt aan de dorpse sociale cohesie.
“De ambitie van de wijk van de
toekomst gaat volledig voorbij aan de behoeften van nu”
BSD is een
prachtig plan met centraal park, groene gevels, waterpartijen, een
staatsboerderij en ruimte om eigen voedsel te verbouwen. Echter waar
woonsituaties tot in detail zijn toegelicht in het BSD Masterplan &
Beeldkwaliteitsplan ontbreekt het aan de uitwerking van horeca
functionaliteiten, de beschikbare ruimte voor terrassen, de parkeergelegenheid
voor horeca toerisme, de intekening van horeca paviljoenen in het park en de
loop van en naar De Veste om winkelen en horeca te verbinden zodat de huidige
winkeliers profiteren van de komst van BSD.
Parkeergelegenheid
Voor een
aanzuigende werking van toerisme en winkelend publiek van buitenaf is het van
belang dat het centrum functioneert. Twee aspecten zijn manco aan het huidige
plan, namelijk dat er geen (extra) parkeergelegenheid is ingetekend voor
horecatoerisme en treinreizigers, temeer gezien de beschikbare
parkeergelegenheid primair is bedoeld voor bewoners die hun auto niet voor de
deur mogen zetten. Bij gebrek zal men moeten uitwijken naar de parkeergarage
van de Jumbo aan de andere kant van het spoor, of in de wijken aan de kant van
De Veste waar al parkeeroverlast is van treinreizigers. En daar zit het tweede
issue, namelijk dat er geen logische looproute is om de twee dorpscentra te
verbinden. De enige route zijn tientallen trappen over het spoor met de
winkeltassen in de hand of via de weg van de minste weerstand: een niet
uitnodigende fietstunnel onder het spoor. Daarbij mondt die fietstunnel uit op
een parkeerplaats voor bewoners aan BSD zijde. Niet echt de entree die je zou
wensen.
Afbeelding:
De spoorlijn verdeeld De Veste met het nieuwe plan BSD, met in rood de ‘ring’
als primaire fiets- en looproute en links van het station de fietstunnel
zichtbaar, als tweede verbinding tussen de twee centra.
“Deelvoorzieningen worden alleen ter
beschikking gesteld aan BSD’ers”
In het plan
rondom BSD staat letterlijk dat BSD gebruikt maakt van de faciliteiten van
Brandevoort, terwijl het ook andersom zou moeten zijn. Ik zou graag zien dat de
uitbreiding aan de overzijde van het spoor de levendigheid en diversiteit van
functies in De Veste gaat bevorderen. Exemplarisch is het reserveren van
sociale voorzieningen voor BSD’ers, waarbij gemeenschappelijke kantoren, koken
en logeren alleen beschikbaar wordt voor BSD inwoners. Juist in de tijd van
thuiswerken bieden flexplekken een uitkomst voor héél Brandevoort. Of denk aan
dat hotel of bed & breakfast die oorspronkelijk in De Marke zou kunnen
komen. Met de logeerfaciliteit zou daar ook invulling aan worden gegeven. Mijn
punt is, maak BSD niet een op zichzelf staande wijk in een wijk, maar zorg dat het
dorp Brandevoort als geheel hiervan kan profiteren en aantrekkelijker wordt om
in te leven.
‘’Monumentale
architectuur maakt plaats voor kubistisch’’
Naast het
horecahart lijkt er meer het onderspit te delven. De Veste is geïnspireerd op
Amsterdam en De Marke zou een monumentaal karakter krijgen zoals de Haagse
ambassadewijk met brede groene lanen. Een verlenging van de bestaande
architectuur. Daarbinnen kunnen nog steeds de duurzame, slimme en innovatieve ambities
opgezocht worden zoals beoogd wordt met BSD. Maar nu worden deze gerealiseerd
in plannen die voorzien in moderne kubistische architectuur. Ook mooi, maar
niet inpasbaar in de wijk waar het een onderdeel van moet uitmaken (wijzend op
de plannen om de twee centra met elkaar te verbinden en één te laten voelen).
‘’Is er
draagvlak bij de huidige inwoners van Brandevoort?’’
Als participatie hoog in het vaandel staat bij BSD, zouden de inwoners en ondernemers van Brandevoort op zijn minst geïnformeerd, maar het liefst betrokken moeten worden over de vormgeving van hun ‘’tweede’’ dorpscentrum. Helaas staat letterlijk in het masterplan dat alleen toekomstige bewoners van BSD naar invulling wordt gevraagd.
Ik durf te stellen dat onder de huidige inwoners van Brandevoort, de consequenties van de nieuwe plannen onvoldoende duidelijk zijn. Dat er ruimte moet komen voor horeca categorie 2 zodat bijvoorbeeld cafés hun intrede doen. Ik pleit voor een nieuwe uitvraag naar de wensen van heel de wijk Brandevoort wat er met de afronding van ons Brandevoorts centrum moet gebeuren.
Joyce Willems-Kardol
Nr 2 op de lijst van VVD Helmond